فرق دیابت نوع یک و دو

دیابت نوع یک و دو زمانی رخ می دهند که بدن بدرستی از گلوکز استفاده نکند، فرق های این دو بیماری را از نظر علائم – تشخیص و درمان بخوانید.

 

بیماری دیابت در دو دسته نوع 1 و 2 طبقه بندی می شود.

هر دو نوع دیابت زمانی رخ می دهند که بدن نمی تواند گلوکز ضروری و مورد نیاز خود را به درستی ذخیره کرده و در نتیجه قادر به استفاده مناسب از آن نیست.

این گلوکز در خون جمع شده و به دلیل نرسیدن به سلول هایی که به آن نیاز دارند منجر به بروز عوارض جدی خواهد شد.

بروز دیابت نوع 1 اغلب ارثی است.

در حدود 5 تا 10% از افراد مبتلا به دیابت، به نوع 1 آن هستند.

این بیماری عموما در در کودکان و نوجوانان بروز کرده اما امکان بروز آن در بزرگسالان نیز وجود دارد.

در دیابت نوع 1 سیستم ایمنی به سلول های پانکراس حمله کرده و اجازه تولید انسولین را به آنها نمی دهد.

هیچ روشی برای پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع 1 وجود ندارد.

بروز دیابت 2 معمولا بواسطه عوامل سبک زندگی است.

اغلب افرادی که به دیابت مبتلا هستند دچار نوع 2 آن می باشند.

بروز دیابت نوع 2 عموما بواسطه افزایش سن است. هر چند احتمال ابتلای آن در کودکان نیز وجود دارد.

در دیابت نوع 2 پانکراس به تولید انسولین می پردازد، اما بدن قادر به استفاده موثر از آن نخواهد بود.

هر دو نوع دیابت منجر به بروز عوارضی از جمله بیماری های قلبی عروقی، بیماری های کلیوی، از دست دادن بینایی، مشکلات عصبی و آسیب به عروق و اندام ها خواهند شد.

طبق برآورد CDC، بیش از 34 میلیون نفر در آمریکا به دیابت مبتلا بوده و تقریبا 25% از آنها از ابتلا به این بیماری مطلع نیستند.

در این مقاله به بررسی شباهت و فرق های دیابت نوع یک و دو از نظر علت، علائم، عوارض، تشخیص و درمان آنها می پردازیم.

 

همچنین بخوانید:

تشخیص دیابت نوع 1 و 2 : علائم و علت ها (کلیک)

 

علت

درست است که هر دو بیماری دیابت نوع یک و دو با نسولین مرتبط هستند اما علت های بروز این بیماری ها با یکدیگر فرق دارند.

انسولین نوعی هورمون است که توسط پانکراس برای تنظیم نحوه تبدیل قند خون به انرژی تولید می شود.

 

دیابت نوع 1

دانشمندان معتقدند که دیابت نوع 1 به علت حمله اشتباه سیستم ایمنی بدن به سلول های بتا پانکراس (که انسولین تولید می کنند) رخ می دهد.

پزشکان از عوامل ایجاد این امر مطلع نیستند اما ممکن است عفونت های دوران کودکی در این امر نقش داشته باشند.

سیستم ایمنی بدن این سلول ها را از بین برده و به این ترتیب بدن قادر به تولید انسولین کافی برای تنظیم سطح قند خون نخواهد بود. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 از زمان تشخیص تا پایان عمر خود باید از انسولین استفاده کنند.

ابتلا به دیابت نوع 1 معمولا در سنین کودکی و بزرگسالی تشخیص داده می شود، اما ممکن است در سنین بالاتر نیز رخ دهد.

این وضعیت به صورت ناگهانی رخ داده و به سرعت بدتر می شود.

 

همچنین بخوانید:

دیابت در کودکان و نوجوانان : علت و درمان (کلیک)

 

دیابت نوع 2

در دیابت نوع 2، سلول های بدن در برابر اثرات انسولین مقاومت می کنند. این یعنی گلوکز قادر به ورود به سلول ها نخواهد بود. به این ترتیب در خون جمع شده و در نتیجه به سطح بالاتری از انسولین برای ورود به سلول نیاز خواهد بود.

این وضعیت مقاومت به انسولین نامیده می شود.

با گذشت زمان بدن تولید انسولین کافی را متوقف کرده و دیگر قادر به استفاده مناسب از گلوکز نخواهد بود.

بروز علائم دیابت نوع 2 سال ها طول می کشد. بنابراین افراد می توانند از داروها، رژیم غذایی و ورزش در مراحل اولیه بیماری و برای کاهش پیشرفت آن استفاده کنند.

افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در مراحل اولیه نیازی به دریافت انسولین ندارند. با این وجود با پیشرفت بیماری برای کنترل سطح قند خون به دریافت انسولین نیاز خواهند داشت.

 

 

علائم دیابت نوع یک و دو

افراد مبتلا به دیابت به دلیل تنظیم نامناسب قند خون علائم نامطلوبی را تجربه می کنند.

همچنین سایر جنبه های سندروم متابولیک از جمله چاقی، فشار خون بالا و بیماری های قلبی عروقی به همراه دیابت نوع 2 رخ می دهند.

زمان بروز علائم دیابت نوع یک و دو با یکدیگر فرق دارند.

جدول زیر علائم دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 را مقایسه می کند:

	دیابت نوع 1	دیابت نوع 2
علائم	بروز پس از چندین هفته: افزایش تشنگی و دفع ادرار افزایش گرسنگی تاری دید خستگی و کاهش انرژی بی حسی دست و پا طولانی شدن بهبود زخم ها کاهش وزن بدون دلیل	بروز طی چندین سال: افزایش تشنگی و دفع ادرار افزایش گرسنگی تاری دید خستگی و کاهش انرژی بی حسی دست و پا طولانی شدن بهبود زخم ها کاهش وزن بدون دلیل

 

قند خون بالا (هایپرگلیسمی)

در صورت بالا رفتن قند خون، علائم و نشانه هایی از جمله تکرر ادرار و افزایش تشنگی بروز می کنند.

این وضعیت منجر به کتواسیدوز شده که امری کشنده و نیازمند به مراقبت های پزشکی اورژانسی است.

 

علائم کتواسیدوز عبارتند از:

• تنفس سخت
• بوی میوه ای نفس
• تهوع و استفراغ
• خشکی دهان
• کما

 

همچنین بخوانید:

ارتباط بین خشکی دهان و دیابت چیست؟ (کلیک)

 

افت قند خون (هیپوگلیسمی)

هیپوگلیسمی زمانی رخ می دهد که قند خون بسیار پایین باشد. علائم افت قند خون در صورت رسیدن سطح آن به زیر 70 میلی گرم در دسی لیتر ایجاد می شوند.

علائم اولیه افت قند خون عبارتند از:

• احساس سرگیجه و سبکی سر
• سردرد
• تعریق، لرز و رنگ پریدگی
• احساس ضعف و خستگی
• حالت تهوع
• احساس لرزش، عصبی بودن و اضطراب
• گزگز بدن
• ضربان قلب سریع

 

افراد برای برطرف شدن علائم و پیشگیری از وخیم شدن وضعیت باید یک غذا یا نوشیدنی سرشار از قند مصرف کنند. در حالت ایده آل این کار باید با مواد غذایی سرشار از پروتئین انجام شود.

افت قند خون بدون درمان باعث مشکلات زیر خواهد شد:

• تشنج
• از دست دادن هوشیاری
• کما

 

این وضعیت کشنده بوده و به مراقبت پزشکی فوری نیاز دارد.

افراد مبتلا به دیابت باید شناسنامه پزشکی داشته باشند تا در صورت بروز مشکل، دیگران قادر به انجام اقدامات لازم باشند.

 

همچنین بخوانید:

تفاوت هیپوگلیسمی و هیپرگلیسمی (کلیک)

 

عوارض

عدم کنترل کافی انواع دیابت منجر به بروز عوارض بلندمدت خواهد شد.

این عوارض عبارتند از:

• مشکلات چشمی و از دست دادن بینایی
• فشار خون بالا
• کتواسیدوز
• مشکلات ترمیم زخم
• آسیب عصبی
• بیماری های قلبی عروقی از جمله خطر حمله قلبی و سکته مغزی
• بیماری کلیوی و نارسایی کلیه

 

عوامل خطر

عوامل ژنتیکی و محیطی باعث ابتلا به دیابت تایپ یک و دو خواهند شد.

با این وجود بسیاری از افراد با انتخاب سبک زندگی سالم از ابتلا به دیابت تایپ 2 پیشگیری می کنند.

عوامل خطر دیابت تایپ 1 عبارتند از:

• سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت
• تولد با ویژگی های ژنتیکی خاص که بر نحوه تولید یا استفاده از انسولین در بدن تاثیر دارند.
• احتمال قرارگیری در معرض بعضی از عفونت ها یا ویروس ها از جمله اوریون یا سیتومگالوویروس

 

همچنین بخوانید:

سیگار کشیدن چه تاثیری روی دیابت دارد؟ (کلیک)

 

ابتلا به برخی بیماری ها از جمله فیبروز سیستیک یا هموکروماتوز که تولید انسولین در بدن را کاهش داده و باعث بروز نوعی دیابت بسیار شبیه به دیابت تیپ 1 خواهند شد.

عوامل خطر دیابت تیپ 2 عبارتند از:

• ابتلا یک عضو خانواده به دیابت نوع 2
• چاقی
• سیگار کشیدن
• رژیم غذایی ناسالم
• کمبود ورزش
• استفاده از بعضی داروها از جمله بعضی داروهای HIV و استروئیدها (به صورت مداوم)

افراد گروه های قومی خاص بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دارند. این افراد شامل سیاه پوستان و اسپانیایی تبارها، بومیان آمریکا و بومیان آلاسکا، بومیان جزایر اقیانوس آرام و بعضی از آسیایی تبارها هستند.

 

همچنین بخوانید:

میوه های مفید برای دیابت (کلیک)

 

ویتامین D

کمبود ویتامین D در ابتلا به دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 نقش دارد.

یک بررسی در سال 2017 نشان داد که افراد دچار کمبود ویتامین D در فرآیندهای خاص بدن از جمله عملکرد سیستم ایمنی و حساسیت به انسولین مشکل دارند. به گفته نویسندگان این بررسی، این امر خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید اصلی ترین روش دریافت ویتامین D است. همچنین منابع غذایی از جمله ماهی های روغنی و لبنیات غنی شده به دریافت ویتامین D کمک می کنند.

 

همچنین بخوانید:

رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به دیابت نوع یک (کلیک)

 

تشخیص دیابت نوع یک و دو

شروع دیابت تیپ 1 ناگهانی است. بنابراین در صورت بروز علائم باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کرد.

در مقابل افراد در مراحل اولیه ابتلا به دیابت نوع 2 علائمی ندارند. با این وجود یک آزمایش خون، افزایش سطح قند خون را نشان می دهد.

افراد مبتلا به چاقی و سایر عوامل خطر دیابت تیپ 2 باید به طور منظم وضعیت خود را کنترل کنند تا از سطح مناسب قند خون مطمئن شوند.

در صورتی که آزمایشات بالا بودن قند خون را نشان دهند احتمال بروز دیابت یا پیش دیابت خواهد داشت.

پیش دیابت به معنی بالا بودن سطح قند خون اما برآورده نشدن سطح لازم برای دریافت تشخیص دیابت نوع 2 است.

 

همچنین بخوانید:

درمان پیش دیابت: رژیم غذایی، ورزش و دارو (کلیک)

 

آزمایشات زیر به تشخیص دیابت نوع 1 و 2 کمک می کنند اما همه آنها برای هر دو بیماری مفید نخواهند بود:

• آزمایش A1C: پزشک از این آزمایش برای بررسی متوسط سطح قند خون 2 تا 3 ماه گذشته استفاده می کند.
• آزمایش قند خون ناشتا (FPG): این آزمایش میزان قند خون پس از یک دوره ناشتایی را نشان می دهد. افراد 8 ساعت پیش از انجام این آزمایش نباید غذا بخورند و به همین دلیل بیشتر افراد انجام آن پیش از صرف صبحانه را ترجیح می دهند.
• آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT): این آزمایش نحوه پردازش قند خون توسط شخص را نشان می دهد. در این روش فرد 2 ساعت قبل و 2 ساعت پس از نوشیدن یک نوشیدنی شیرین آزمایش قند خون انجام می دهد.
• آزمایش تصادفی گلوکز پلاسما (RPG): پزشک از این روش برای اندازه گیری سطح قند خون در هر زمان از روز استفاده می کند. بنابراین برای انجام این آزمایش به ناشتا بودن نیاز نخواهد بود.

 

پزشک با توجه به نتایج آزمایش، دیابت یا پیش دیابت را تشخیص می دهد.

جدول زیر تفسیر نتایج را نشان می دهد:

	A1C (درصد)	FPG (میلی گرم در دسی لیتر)	OGTT (میلی گرم در دسی لیتر بعد از 2 ساعت)	RPG (میلی گرم در دسی لیتر)
دیابت	بیش از 6.5	بیش از 126	بیش از 200	بیش از 200
پیش دیابت	5.7 تا 6.4	100 تا 125	140 تا 199
طبیعی (نرمال)	زیر 5.7	زیر 100	زیر 140	زیر 200

 

غربالگری منظم دیابت تیپ 2 برای افراد 45 سال به بالا لازم است.

افراد جوان تری که در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند (برای نمونه، به دلیل سابقه خانوادگی) نیز باید به طور مرتب در غربالگری دیابت تیپ 2 شرکت کنند.

همچنین افراد می توانند سطح قند خون خود را در خانه کنترل کنند. افراد بدون دیابت و نگران در مورد مقادیر قرائت شده قند خون در خانه باید برای ارزیابی بیشتر به پزشک مراجعه کنند.

 

درمان و پیشگیری

هیچ روش درمانی برای دیابت وجود ندارد. درمان های موجود به کنترل بیماری و پیشگیری از وخیم تر شدن آن کمک می کند.

در ادامه به بررسی چند نکته برای درمان و مدیریت دیابت می پردازیم.

لازم به ذکر است که جراحی بای پس معده، تغییر سبک زندگی و مصرف دارو به بهبود دیابت نوع 2 کمک می کنند.

	دیابت تیپ 1	دیابت تیپ 2
درمان احتمالی	– در حال حاضر درمانی وجود ندارد اما درمان مادام العمر باعث کنترل علائم می شود. – مطالعات در حال ارزیابی ژن درمانی، داروهای ترمیمی با استفاده از سلول های بنیادی و پیوند جزایر لانگرهانس به عنوان گزینه های احتمالی درمان هستند.	– در حال حاضر درمانی وجود ندارد اما مواردی به کندتر شدن پیشرفت آن و کنترل علائم کمک می کنند. – بای پس معده علائم افراد مبتلا به چاقی شدید را کاهش می دهد.
درمان با انسولین و سایر داروها	– تزریق روزانه انسولین یا استفاده از پمپ انسولین برای تامین انسولین مورد نیاز در هنگام روز و شب – مصرف سایر داروها از جمله پراملینتید برای جلوگیری از افزایش بیش از حد قند خون	– متفورمین میزان قند تولید شده در کبد را کاهش می دهد. – مهارکننده های SGLT2، مهار کننده های DPP-4 یا مهار کننده های آلفا گلوکوسیداز سطح قند خون را کاهش می دهند. – مگلیتینیدها یا سولفونیل اوره باعث افزایش سطح انسولین خواهند شد. – تیازولیدیندیون حساسیت به انسولین را افزایش می دهند. – آگونیست گیرنده پپتید شبه گلوکاگون ۱ سطح انسولین را افزایش داده و سطح قند خون را کاهش می دهند. – آنالوگ آمیلین با کاهش سرعت هضم باعث کاهش قند خون خواهد شد. – انسولین نیز در بعضی از موارد کمک کننده است.
درمان های مرتبط با سبک زندگی	– پیروی از برنامه درمانی و توصیه پزشک – سبک زندگی فعال و سالم – توجه به قند خون در هنگام ورزش – کنترل فشار خون و سطح کلسترول بالا	– پیروی از برنامه درمانی و توصیه پزشک – سبک زندگی فعال و سالم – کنترل فشار خون و سطح کلسترول بالا – پرهیز از سیگار کشیدن – آگاهی از علائم عوارض و اثرات منفی
پرهیز از عوارض	– پیروی از برنامه درمانی – آگاهی از علائم افت قند خون و افزایش آن – داشتن شناسنامه پزشکی – اقدامات لازم برای پیشگیری از بروز عفونت – معاینه منظم چشم – بررسی منظم زخم ها و دریافت درمان سریع	– آگاهی از علائم عوارض احتمالی – داشتن شناسنامه پزشکی – اقدامات لازم برای پیشگیری از بروز عفونت – بررسی منظم زخم ها و دریافت درمان سریع – معاینه منظم چشم – رژیم غذایی سالم و ورزش منظم
پیشگیری	هنوز نمی توان از ابتلا به دیابت نوع 1 پیشگیری کرد.	پیروی از رژیم غذایی سالم به همراه ورزش، پرهیز از سیگار کشیدن یا ترک آن و پیروی از توصیه های پزشک در صورت تشخیص پیش دیابت

 

همچنین بخوانید:

لیست داروهای موثر در درمان دیابت (کلیک)

 

شیردهی

مطالعات نشان می دهند که شیردهی در پیشگیری از ابتلا نوزاد به دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی موثر است. سایر مطالعات نشان می دهند که افراد شیرده نیز از مزایای کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 بهره مند خواهند شد.

 

 

چشم انداز

دیابت یک بیماری جدی است.

در حال حاضر پیشگیری از ابتلا به دیابت تیپ 1 ممکن نیست اما دریافت انسولین و سایر داروها به مدیریت علائم آن کمک می کند.

با اینکه هر دو دیابت با سابقه خانوادگی (ارثی) مرتبط هستند اما افراد با پیروی از سبک زندگی سالم و فعال خطر ابتلا به دیابت تیپ 2 و پیشرفت آن را مدیریت می کنند.

افراد مبتلا به پیش دیابت نیز باید سبک زندگی سالمی داشته باشند. این امر خطر ابتلا به دیابت تیپ 2 را کاهش داده یا به کلی از بین می برد.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.